·      Od jakiego wyrazu wychodzi się francuskie słowo chevalier oznaczające rycerza?

·      Jak wygląda rycerz i czym się na co dzień zajmował?

·      Jakimi cechami musiał się odznaczać? Jakim wartościom służył?

·      Jak się nazywali najbardziej znani rycerze?

·      Kim dla rycerza była dama?

·      Jaką rolę w życiu rycerza odgrywała matka Jezusa?

 

Bibliografia

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Od jakiego wyrazu wychodzi się francuskie słowo chevalier oznaczające rycerza?

 

To słowo pochodzi od wyrazu cheval, które oznacz konia. Nie chodzi o zwykłego konia tylko o konia bojowego, który prawdopodobnie został sprowadzony z Azji w VII wieku.

Powrót

 

 

 

 

Jak wygląda rycerz i czym się na co dzień zajmował?

 

Rycerz miał na sobie zbroje - pierś ochraniała mu kolczuga a na głowie miał hełm. Koń też miał zbroje. Ta zbroja była bardzo ciężka i ciężko było mu chodzić. Sam nie mógł dosiąść konia, więc inni musieli mu pomóc. Gdy się przewrócił ktoś musiał mu pomóc wstać.

Powrót

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jakimi cechami musiał się odznaczać? Jakim wartościom służył?

 

Rycerz musiał być odważny, waleczny szlachetny. Służyli wartością takim jak: ojczyzna, wierność wobec króla i wiara.

Powrót

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jak się nazywali najbardziej znani rycerze?

 

Ryszard I Lwie Serce (1157-1199) – król Anglii z dynastii Plantagenetów od 1189 roku, książę Akwitanii, Poitiers i Normandii, hrabia Anjou. Urodził się 8 września 1157 roku w Oksfordzie. Był synem króla Anglii, Henryka II Plantageneta, i Eleonory Akwitańskiej.

Początkowo wychowywano go na dziedzica ziem swojej matki. Dopiero w 1183 roku, po śmierci starszego brata, został następcą tronu Anglii. Mimo, że w już w młodości otrzymał od ojca zwierzchnictwo nad Akwitanią i Poitiers, aż dwukrotnie buntował się przeciwko niemu: w latach 1173-1174 oraz w 1188 roku.

Władzę w Anglii objął w 1189 roku, po śmierci Henryka II. Niedługo później, na wieść o upadku Jerozolimy, wraz z królem Francji Filipem Augustem, (z którym wcześniej prowadził wojnę) wyruszył na trzecią wyprawę krzyżową. Wyruszył w 1190 roku. Po drodze udał się na Sycylię, gdzie uznał władzę Tankreda, obrażając tym samym cesarza Henryka VI, również wysuwającego roszczenia do tamtejszego tronu. Odwiedził też Cypr, gdzie pokonał cesarza Izaaka Komnena. Poślubił tam też swoją narzeczoną, Berengarię Nawarską.

W Ziemi Świętej przebywał od połowy 1191 roku do października 1192 roku. Dowodził oblężeniem Akki, która została zdobyta przez krzyżowców w lipcu 1191 roku. Okazał tam niebywałe okrucieństwo, każąc zabić 2700 jeńców wziętych po opanowaniu miasta. W kolejnych miesiącach odniósł zwycięstwa nad Saladynem także pod Arsuf i Jafą. Nie zdołał jednak zdobyć Jerozolimy i ostatecznie zadowolił się rozejmem, podpisanym we wrześniu 1192 roku, który przyznawał chrześcijanom pas ziemi między Tyrem i Jafą i gwarantował im dostęp do miejsc świętych w pozostającej w rękach muzułmanów Jerozolimie.

Jego droga powrotna do Anglii okazała się pełna przygód. Jego okręt rozbił się, a Ryszard, podróżujący w przebraniu, został schwytany i wydany cesarzowi Henrykowi VI, który za jego uwolnienie zażądał aż 100 tysięcy funtów okupu. Król wyszedł na wolność dopiero po zebraniu odpowiedniej sumy, w lutym 1194 roku, i wrócił do kraju. Ponieważ został wcześniej zmuszony do złożenia hołdu cesarzowi, zorganizowano jego powtórną koronację.

Kolejne lata upłynęły na konfliktach z bratem, Janem bez Ziemi, który już w czasie trwania krucjaty próbował zdetronizować Ryszarda i przejąć tron, oraz z Filipem Augustem, usiłującym odebrać Anglii posiadłości na kontynencie. Zginął przez przypadek 6 kwietnia 1199 roku podczas oblężenia zamku Châlus-Chabrol. Dosięgła go strzała młodego łucznika, który najprawdopodobniej nie wiedział nawet, że celuje do monarchy.

Historyk Steven Runciman ocenia, że Ryszard był „złym synem, złym mężem i złym królem, ale dzielnym i znakomitym żołnierzem”. Podkreśla się, że po dekadzie jego panowania Anglia znajdowała się w tragicznej sytuacji finansowej ze względu na wydatki króla związane z wyprawą krzyżową oraz ogromny okup. Został jednak zapamiętany, jako wzór rycerza i doskonały dowódca.

 

Godfryd de Bouillon, Obrońca Grobu Świętego

Jeden z dowódców pierwszej krucjaty a następnie Obrońca Grobu Chrystusowego. Początki miał skromne, jako książę Dolnej Lotaryngii i wierny wasal cesarza Henryka IV. Ruch krucjatowy okazał się dla niego okazją do rozszerzenia własnej domeny. Jego poczynania w drodze do ziemi świętej nie odpowiadały jednak wizerunkowi idealnego rycerza. Ściągał od Żydów haracze za ochronę, nabijając tym samym własną sakiewkę. Z drugiej jednak strony umożliwiło mu to znaczne powiększenie swoich oddziałów, wzrosło też jego znaczenie pośród wodzów krucjaty. Po dotarciu do Konstantynopola Godfryd dał wyraz swojej pobożności i uporu. Nie chciał, bowiem złożyć przysięgi cesarzowi Aleksemu, uznając, że właściwym dowódcą krucjaty jest sam papież. W konsekwencji jednak doszło do starć łacinników z biznantyjczykami.

 

Kontrowersyjne decyzje polityczne Gotfryda de Bouillon zostały z czasem przysłonięte przez jego prestiżowe sukcesy. 7 czerwca 1099 r. krzyżowcy rozpoczęli oblężenie Jerozolimy, zakończone z powodzeniem 15 lipca. De Bouillon był jednym z pierwszych rycerzy, którzy postawili stopę na murach. Mężna postawa przyniosła mu sławę i posłuch wśród krzyżowców. Został zatem wybrany na króla Jerozolimy (tytułu tego wcześniej odmówił Rajmund, hrabia Tuluzy). Skromny Godfryd zgodził się na objęcie stanowiska, lecz nie jako król, a Obrońca Grobu Chrystusowego. Zachwyceni jego postawą kronikarze prześcigali się w pochlebstwach i opisach mężnych czynów. Podczas jednej z podróży de Bouillon miał ponoć zwycięsko wyjść ze starcia z niedźwiedziem. Powiadało się również, że biorąc udział w bitwie Żelazny Most przeciął jednego ze swoich wrogów na pół. Rzeczywistość stawiała go w mniej spektakularnym świetle. Jerozolimą zarządzał rozsądnie, chociaż swoim uporem zrażał niektórych sojuszników, uszczuplając militarny potencjał miasta. Pod Askalonem udało mu się jednak rozbić oddziały egipskie, zamierzające odbić Jerozolimę. Zabezpieczył byt Królestwa skłaniając do podległości Akkę, Arsuf, Askalon i Cezareę, a także uzyskując wsparcie pizańskiej floty i rycerzy z Antiochii. W czerwcu 1100 r. zachorował (prawdopodobnie na tyfus), a miesiąc później zmarł. Potomni zapamiętali go jednak w samych superlatywach. Tytuł pierwszego Obrońcy Grobu Chrystusowego przysporzył mu nieśmiertelnej sławy. W powstałym na początku XIV w. poemacie „Ślubowanie na pawia” Jakuba de Longuyon Godfryd de Bouillon wymieniany był jednym tchem obok króla Artura i Karola Wielkiego. Pomimo swoich wad stał się uosobieniem rycerskich cnót.

 

Zawisza Czarny z Garbowa - Wojownik i dyplomata

W zestawieniu najsłynniejszych rycerzy średniowiecza nie może zabraknąć Zawiszy Czarnego. Nie jest to podyktowane tylko chęcią dodania polskiego akcentu. Zawisza zdobył bowiem sławę i uznanie na dworach całej Europy. Nie miał sobie równych w boju, jednak nie tylko to było źródłem jego prestiżu. Był lojalny i zawsze służył dobrą radą, dlatego władcy cenili sobie jego towarzystwo. Zawisza wypełniał zadania dyplomatyczne, a królowie niejednokrotnie przychylali się do jego próśb. Dużo czasu spędził na dworze Władysława Jagiełły. Oczywiście nie zabrakło go podczas bitwy grunwaldzkiej, znalazł się też wśród polskiego poselstwa na sobór w Konstancji. Zawisza bronił tam dobrego imienia Królestwa Polskiego, ręcząc za nie własną czcią. Przyczyniło się to do odwołania tzw. paszkwilu Falkenberga, stwierdzającego, że Polacy są ukrytymi poganami.

 

Rycerz z Garbowa wiele lat służył też węgierskimu władcy, Zygmuntowi Luksemburskiemu. Towarzysząc mu w podróży brał udział w licznych turniejach. W 1415 r. stoczył pojedynek z Janem z Aragonii, uznawanego za jednego z najsłynniejszych rycerzy Europy zachodniej. Zawisza w pierwszym starciu wysadził przeciwnika z siodła. Później brał także udział w zmaganiach króla z husytami. Śmierć znalazł podczas bitwy z Turkami pod Golubacem (1428 r.). Zawisza osłaniał odwrót wojsk Zygmunta Luksemburskiego. Nawet na prośbę władcy nie zamierzał opuścić pola boju. Tureccy janczarzy pojmali rycerza, a następnie odcięli mu głowę. Jeśli sądzili, że tym samym ujmą mu chwały - przeliczyli się. Heroiczna i pełna poświecenia śmierć zapewniła Zawiszy nieśmiertelną sławę i stałe miejsce w poczcie najsłynniejszych rycerzy średniowiecza. W listopadzie 1428 r. odbył się w Krakowie symboliczny pogrzeb Zawiszy. Kanonik wawelski i sekretarz króla, Adam Świnka, sporządził na tę okazję elegię w języku łacińskim. W tłumaczeniu brzmiała ona: „Herb lśni na twojej tarczy, lecz nie tu spoczywają kości, rycerzu świętej pamięci, Zawiszo Czarny!”

 

 

 

 

 

 

 

 

Powrót

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kim dla rycerza była dama?

 

Dla rycerza dama była piękną niewiastą walczono o ich względy i w obronie ich honoru. Były uwielbiane i czczone przez rycerzy. Niebyły to ich żony.

Powrót

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jaką rolę w życiu rycerza odgrywała matka Jezusa?

 

 

Matka Jezusa spełniała rolę pierwszej damy ludu średniowiecznego. Rycerze modlili się do niej prosząc o pomoc.

Powrót

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bibliografia

 

https://histmag.org/Najslynniejsi-rycerze-11147/

https://ciekawostkihistoryczne.pl/leksykon/ryszard-i-lwie-serce-1157-1199/

Podręcznik języka polskiego „Między nami” do klasy VI

Powrót